امنیت انرژی و نظریه مجموعه امنیتی منطقه‌ای

Authors

  • ابوالقاسم طاهری استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
Abstract:

مفهوم امنیت انرژی سالیان اخیر در سطح وسیعی مورد توجه اندیشمندان حوزه روابط بین‌الملل قرار گرفته است و وارد دستورکار مطالعاتی این اندیشمندان شده است. موضوع انرژی در ابتدا بیشتر دارای ابعاد اقتصادی بود،  لیکن در سالیان اخیر و به‌ویژه پس از بحران گازی سال 2006 بین روسیه و اوکراین، ابعاد امنیتی و سیاسی آن نیز پررنگ شده است. پس از وقوع مجدد این بحران در سال 2009،  تنش‌های مکرر در منطقه راهبردی خاورمیانه و به‌ویژه پس از مناقشه روسیه و غرب در بحران اوکراین در سال 2014 اهمیت آن دوچندان گشته است. تمام انواع انرژی از لحاظ در معرض بودن و امنینی کردن در یک سطح نیستند. گاز طبیعی برای امنیتی کردن و انرژی‌های تجدیدپذیر در انتهای این صف قرار دارند، زیرا عمدتاً به صورت محلی تولید و مصرف می‌شوند.  این مقاله براساس مفهوم نظری رهیافت مجموعه امنیتی منطقه‌ای که به‌وسیله باری بوزان ارائه شده به بررسی مفهوم امنیت انرژی می‌پردازد. این مقاله تلاش می‌کند تا با رویکردی توصیفی تحلیلی با معرفی نظریه «مجموعه امنیتی انرژی» و مفاهیم این نظریه به‌ویژه مفهوم مهم «امنیتی کردن» آن را بر روی مسئله امنیت انرژی کاربردی نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

امنیت انرژی و نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای

مفهوم امنیت انرژی سالیان اخیر در سطح وسیعی مورد توجه اندیشمندان حوزه روابط بین الملل قرار گرفته است و وارد دستورکار مطالعاتی این اندیشمندان شده است. موضوع انرژی در ابتدا بیشتر دارای ابعاد اقتصادی بود،  لیکن در سالیان اخیر و به ویژه پس از بحران گازی سال 2006 بین روسیه و اوکراین، ابعاد امنیتی و سیاسی آن نیز پررنگ شده است. پس از وقوع مجدد این بحران در سال 2009،  تنش های مکرر در منطقه راهبردی خاورم...

full text

امنیت انرژی خاورمیانه و توسعه اقتصادی امنیتی آسیا و اقیانوسیه: شباهت‌های در حال شکل‌گیری

ثبات و امنیت در کشورهای نفت خیز منطقة خاورمیانه، به طور سنتی با هدف تامین منافع نفتی قدرت‌های فرا منطقه‌ای تعریف و اغلب با حمایت‌های مستقیم این قدرت‌ها نیز مورد صیانت قرار گرفته است، اما طی سال‌های اخیر کشورهای نفت‌خیز منطقة خاورمیانه به منبع اصلی تامین انرژی برای تداوم توسعه اقتصادی کشورهای آسیا و اقیانوسیه نیز تبدیل گردیده‌اند. اما آمریکا برای تضمین استمرار حضور نظامی خود هم در منطقة خلیج ف...

full text

معضل امنیتی و نظریه های متعارض امنیت سازی در خلیج فارس

اگرچه منطقه گرایی از اوایل دهه 1950 در ادبیات روابط بین الملل مطرح شد،‌ اما تحلیل موضوعات منطقه ای خاورمیانه و خلیج فارس تا اواخر دهه 1960 توجه این گروه از نظریه پردازان را به خود جلب نکرد. از سوی دیگر، باید تاکید داشت که نظریه پردازان اولیه منطقه گرایی، تمامی تلاش خود را بر سازماندهی اراده سیاسی رهبران منطقه ای برای مشارکت اقتصادی کشورها متمرکز کردند؛ در حالی که منطقه گرایانی که موضوعات خاورمی...

full text

رهیافت امنیت منطقهای اوباما در حوزة ژئوپلیتیکی ایران

امنیتسازی در شرایطی ایجاد میشود که کشورهای منطقهای از انگیزة لازم برای همکاریهای چندجانبه برخوردار باشند. انگیزه برای همکاری منطقهای به عنوان ضرورت ژئوپلیتیکی کشورهایی محسوب میشود که در منطقه بحرانی قرار دارند. حوزة امنیت منطقهای ایران دارای چنین ویژگیهایی است؛ در کنار مرزهای جغرافیایی و امنیتی ایران نشانههای مختلفی از تهدید و بیثباتی مشاهده میشود. یکی از اصلیترین دلایل چنین شرایطی را میتوان...

full text

تبیین عوامل موثربر ناکامی دولت درافغانستان پسا طالبان دررهنمود نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای(2001- 2018)

بخش بزرگی ازبحران های مزمنی که افغانستان چه دردوران حاکمیت های گذشته وچه دردوره حاکمیت حامد کرزای ونیزدولت وحدت ملی باآن دست وپنجه نرم می کند به ضعف وناتوانی دولت رفرنس داده می شود.شواهد تاریخی نشان داده است که دولت درافغانستان به صورت پیوسته ازاعمال حاکمیت تجربی عاجز بوده است. دراین کشور، دولت به جای این که به سمت یافتن تهدیدات درخارج ازکشورحرکت کند هماره برسرامنیت با بازیگران فروملی به منازعه...

full text

روابط امنیتی چین با آسیای مرکزی: از پیوندهای امنیتی تا «مجموعه امنیتی منطقه¬ای»

پایان جنگ سرد، سبب تحولات قابل توجهی در عرصه روابط بین­الملل شد که از مهم‌ترین نمونه آنها، ورود و قدرت­گیری روزافزون مجموعه­ای جدید از بازیگران بود. چین یکی از همین بازیگران است که روند قدرت­گیری آن، که از سال­های پیش از پایان جنگ سرد آغاز شده، توجه بسیاری از تحلیل­گران را به‌خود جلب کرده است. در این میان، منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطقی است که چین به‌شکل سنتی ارتباط‌های نزدیکی با آن داشته و فر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  129- 151

publication date 2015-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023